گوشه ای از مباحث پیش رو در دروس امامت:
خدای متعال، انسان را به رحمتش آفریده، تا به رحمتش برساند. اگر آفریده و حیات بخشیده، از سر لطف کرده، نه آنکه انسان مستحق بوده و به حقّش رسیده باشد. حال اگر او ایمان آورده، به عبادت پرداخته و تربیت یافته، وظیفه و تکلیفش بوده است. بدیهی است که شخص مکلّف، هیچگاه با انجام تکلیف مستوجب پاداش نمی شود، بلکه اگر تکلیف را به جای نیاورد، سزاوار کیفر خواهد بود. پس تعلّق پاداش از خدا بر خلق نیز از سر رحمت است. خدای یگانه انسان را آفریده، گرامیش داشته، کرامتش عنایت کرده است.
از سویی انسان مصداق حقیقی اسم خود است؛ که هر اسمی نشانه مسمّای خود می باشد و او انسان است، فراموشکار. اما لازمه رسیدن به هر هدفی، در درجه نخست، به یاد داشتن و فراموش نکردن آن است. پس با داشتن چنین خصوصیتی، انسان پیوسته نیازمند مذکّر است و چنین است که تذکار، یکی از عمده ترین نقشهای راهبران الهی است.
حال انسانی که در اثر یاد آوری راهبران الهی هشیار شده و از خسران و زیانی که ممکن است در صورت تقصیر و کوتاهی نصیب او شود بیمناک است، به اقتضای همان غفلت به علاوه جهلش نیازمند داعی الی الله است. دعوت کننده و خواننده ای که او را به راه و نهایتی که باید، بخواند. تا آن کس که از خواب برخاسته و میل به رفتن یافته، به بیراهه نرود، به دست ائمه نار، گرفتار نیاید و در گرداب هلاک فرو نیفتد. لذا راهبران الهی مامور به دعوتند. دعوت به راه خدا و خدا ...
لذا باید دانست که میل و شوق به راه راست، رهروان را کفایت نمی کند، بلکه آن راه را از بیراهه باید شناخت. در تناسب با جهل انسان، او نیازمند معلّمی است که علم مبدا و معاد و راه مناسب بین این دو را، به او بنمایاند. یعنی نحوه زیستن مناسب با مبدا و معادش را به او بیاموزد.
و در این میان نقش اصلی رهبران الهی رساندن روشن پیام الهی به مردم است. تا راه رشد از گمراهی شناخته شود و آنگاه هر کس هر کدام را خواهد برگزیند و آن کس که حق و هدایت را رها کرده و ناگزیر از رسیدن به آنچه که باید باز می ماند، در روز حساب برای خدای خود، حجّت و بهانه نداشته باشد.
بر همین اساس است که حجّت بالغه، دلالت رسا و برهان قاطع، همیشه از آن خدا بوده و هست و تداوم آن، مقتضای حکمت خدای عزیز است. پس برای آن کس که راه راست را بر می گزیند و هدایت الهی را انتخاب می کند، هدایتگری وجود دارد و این هدایتگر او را به راه رشد راهنمایی می کند.
هر راهی، چاههای مخصوص به خود دارد. لذا هر راهی را راهبری عالِم به چند و چون آن باید، تا رهروان را به سلامت به سر منزل مقصود برساند. دشمنان قسم خورده راهیان راه خدا و سوی خدا، با وسوسه های درونی و بیرونی، در برابر آنها شکوک و شبهاتی ایجاد می کنند و نیز برخورد و آمیزش با عقاید فاسد و مفسد غیر الهی و بشری، سبب اختلاف در عقاید و همچنین ناهماهنگی و ناسازگاری بین معتقدان می شود. بر همین اساس، انسان پیوسته نیازمند رافع اختلاف و دافع شکوک و شبهات است.
در سخن زیبا و پربار امام علی بن موسی الرضا "علیه السلام" در وصف امام آمده است:
امام از دین خدا دفاع می کند و با حکمت و پندهای نیکو و حجّت بالغه، به راه پروردگارش می خواند. امام همچون خورشیدی است تابان که با نورش عالم را پوشانده و در آسمان جای گرفته، به صورتی که دست و چشم او را نرسد. امام هدایت را دلیل است و نجات دهنده از تباهی است. امام امین خدا بر خلقش و حجّت او بر بندگانش و جانشین وی در شهرهایش است. او دعوت کننده به سوی خدا و دفاع کنند از حریمهایش است. نصیحت کننده بندگان خدا و نگهبان دینش است.
از اینها گذشته، برای راه سپردن و به نهایت بی انتها رسیدن علم و آگاهی کفایت نمی کند، بلکه قدرتی مناسب این همه لازم است و انسان به تعبیر خدای یکتا، ضعیف آفریده شده است. بنا بر این عالمی توانا باید تا در پرتو دانش و توان خود و بر اساس مهر و دلسوزی خویش دست دل را گرفته، انسان را بپا دارد و راهش برد. یعنی هم راهنما باشد و هم راهبر و تا آنجا که در وهم ناید، همراهی انسان کند.
به عبارتی دیگر: سایه ولایت خود را بر سر مولی افکنده و ولی او باشد. لحظه به لحظه او را رشد دهد و به کمالش رساند و تربیتش کند. یعنی مربّی او باشد.
امام همنشینی مهربان، پدری دلسوز، برادری هم پشت، و مادری نیکو رفتار بر طفل کوچک است.
عناوین دروس دوره امامت
ترم یک
اهمیت بحث امامت و معنای آن
معنای کلمه امامت
معنای امامت در قرآن
معنای امامت در اصطلاح
اهمیت پرداختن به موضوع امامت
نیاز همیشگی انسانها به هدایت
چرا به امام نیاز داریم؟
دانا به همه علوم قرآن
حافظ دین خدا
رفع کننده اختلاف بین مردم
واسطه نعمتهای الهی
تنها راه رسیدن به شناخت و بندگی خدا
ولایت
معنی کلمه ولایت
ولایت حقیقی مال خداست
خداست که به هرکه بخواهد، ولایت میدهد.
معنای تشریع
ولایت تشریعی امامان معصوم
راهکاری برای زندگی با امام
ولایت تکوینی
معنای تکوین
ولایت تکوینی چیست؟
ولایت تکوینی در قرآن
ولایت تکوینی امامان معصوم
راهکاری برای زندگی با امام
وظایف مردم در مقابل امام
شناخت امام
اعتقاد به امامت امامان معصوم
محبت و مودّت اهلبیت
واجب بودن اطاعت و پیروی از امامان معصوم
راهکاری برای زندگی و معرفت امام
ویژگیهای امام (1)
امام خلیفهی خداست.
معنای خلافت و خلیفه در قرآن
امام حجت خداست.
معنای حجت در قرآن و روایات
راهکاری برای زندگی با امام
ویژگیهای امام (2)
امام حافظ و نگهبان دین خدا
چرا فقط امام میتواند دین خدا را حفظ کند.
امام شاهد بر مخلوقات
معنی شاهد و گواه بودن امامان
راهکاری برای زندگی با امام
عصمت امام
معنای عصمت امام
چرا امام باید عصمت داشته باشد؟
الف- از غیر معصوم نمیتوان اطاعت مطلق داشت.
ب- مطابق قرآن مقام امامت به غیرمعصوم نمیرسد.
عصمت امام قبل از امامت
عصمت امام در کودکی
ترم دوم
علم امام (1)
امام عالم ترین خلق است.
راههای علم امام در روایات:
الف- الهام به قلب
ب- انداختن به گوش
علم قرآن
روحالقدس
علم امام (2)
اسم اعظم
مصحف حضرت فاطمه «سلام الله علیها»
کتاب جفر و کتاب جامعه
انتقال اصول علم از پیامبر به امیرالمومنین «علیهما السلام»
میراث انبیاء
علم الکتاب
علم امام (3)
زیاد شدن علم امام
الف- در شبهای قدر
- در شبهای جمعه
- الهام به قلب و انداختن به گوش توسط فرشته
علم غیب امام
علم امام در کودکی
راههای تعیین امام
در مکتب اهلبیت «علیهم السلام»
الف- تعیین امام به انتخاب خداست
در اهل سنت
الف- انتخاب توسط افرادی معدود و خاص
ب- تعیین توسط خلیفه پیشین
ج- رسیدن به خلافت بوسیله زور شمشیر و کودتا
امامت در آیات قرآن
آیه اولیالامر
آیه اکمال
آیه ابلاغ
آیه ولایت
آیه مباهله
آیه تطهیر
امامت در روایات پیامبر اکرم «صلی الله علیه و آله»
حدیث غدیر
حدیث ثقلین
روایت های معرفی داوزده امام
حدیث منزلت
حدیث یومالدار
حدیث سفینه
امامت امام عصر «علیه السلام»
سیمای حضرت مهدی در قرآن
روایات امامت حضرت مهدی
تولد حضرت مهدی
غیبت امام مهدی
الف- غیبت صغری و کبری
ب- علت و حکمت غیبت
وظایف مومنان در عصر غیبت
الف- انتظار فرج
ب- دعا برای فرج
ج- آمادگی برای یاری آن حضرت
د- تلاش برای حفظ دین
رجعت (بازگشت)
معنا و مفهوم رجعت
امکان رجعت
رجعت در ایات قرآن
رجعت در روایات
رجعت امامان
اعتقاد و شهادت دادن به رجعت
