واقعه ی غدیر در روایات رسیده از معصومین هم جایگاه ویژه ای دارد، تا آنجا که برای آن نام های بسیار و آداب زیادی ذکر شده است، در مطلب زیر اوصاف غدیر را در روایات بررسی می کنیم.
پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلّم) فرمود: خداوند میفرماید: ولایت علی بن ابیطالب دژ محکم من است، پس هر کس داخل قلعه من گردد، از آتش دوزخم محفوظ خواهد بود. 1
امام صادق (علیه السّلام) فرمود: سنگهای زیربنای اسلام سه چیز است: نماز، زکات و ولایت که هیچ یک از آنها بدون دیگری درست نمیشود. 2
روز غدیر…
- روز آشکار شدن آنچه در سینهها پنهان بود و آن کارهایی که از دیدهها نهان. (3)
- روز فاش شدن توطئههای پشت پرده. (4)
- روز ادریس پیامبر (5)
- روز آسایش مؤمنان (6)
- روز طعام دادن (7)
- روز افشای رازی که در نهان نگه داشته می شد (8)
- روز زیاد درود فرستادن بر محمّد و آل محمّد(9)
- روز غدیر، روزی است که خداوند، به وسیله آن، دین را کامل ساخت. (10)
- آن روزی است که خداوند بر توان کسی که او را عبادت کند میافزاید. و همین گونه، کسی که بر خویش و خانوادهاش وسعت در زندگی ایجاد کند و خدا او را از آتش رهایی می بخشد. (11)
- روز راهنمایی کردن است. (12)
- روز بیان کردن، آشکار ساختن و پرده برگرفتن از مرتبت خالص و پیراسته است. (مقصود: پرده بر گرفتن از مقام امامت است). (13)
- روز آسودگی پاس داشته شده است. (14)
- روز دلیل استوار. (15)
- روز مژده دادن است. (16)
- روز بیان بنیادهای پایدار ایمان. (17)
- روز لبخند زدن در چهره مؤمنان. (18)
- روز روشنگری پیمانها از دوروییها و انکارهای آگاهانه. (19)
- روز ریزش گناه. (20)
- روز رها کردن گناهان بزرگ و وانهادن نافرمانیها. (21)
- روز پیراستن. (22)
- روز افطاری دادن به روزه داران. (23)
- روز زدودن دشواریها. (24)
- روز مهر ورزیدن. (25)
- روز تبریک گفتن. (26)
- روز اجتماع گواه گرفته شده. (27)
- روز بخشش و ارمغان. (28)
- روز راندن شیطان. (29)
- روز ارائهی دلیل دربارهی راهنمایان. (30)
- روز گرد آمدن پیرامون درختان تنومند. (31)
- روزی است که گناه شیعیان آمرزیده میشود. (32)
- روزی که نردبان تکامل برافراشته شد. (33)
- روز خشنودی. (34)
- آن روز، روز آراستن است. (35)
- روز پیشی گرفتن. (36)
- روز گواه و گواه گرفته شده. (37)
- روز شرط نهاده شده. (38)
- روز “شمعون الصفا” وصیّ حضرت عیسی علی نبیّنا و آله و علیه السّلام. (39)
- روز”شیث” وصیّ حضرت آدم علی نبینا و آله و علیه السلام. (40)
- روزی که خداوند، به وسیله آن، اسلام را استوار ساخت و نشان درخشان دین را آشکار کرد. (41)
- روز چشم پوشی و گذشت از گناهکاران شیعیان امیرالمؤمنین سلام الله علیه.(42)
- روز روزه داشتن و نماز خواندن و پیوند با برادران دینی. (43)
- روز خواستن افزودنیهاست. (44)
- روز عبادت کردن. (45)
- روزی که اعمال شیعیان، پذیرفته میشود. (46)
- روز پیمان نهاده شده. (47)
- روز عید اهل بیت محمّد صلی الله علیه و آله . (48)
- روز عید، شادمانی و سرور. (49)
- بزرگترین عید. (50)
- بزرگترین عید خداوند. (51)
گفتنی است که در روایات، عید غدیر، اکبر اعیاد، افضل اعیاد(52)، اشرف اعیاد(53)، و اعظم اعیادِ (54)اسلامی شمرده شده است. و در برخی از روایات رسیده که آن عید، در آسمان، مشهورتر از زمین است. در چنین روایاتی، واژهی”اَشهَر” به کار رفته(55).
- روز جدایی حق و باطل(روز داوری). (56)
- روز گشایش. (57)
- روز خشنودی خدای رحمان. (58)
- روزی که در میان عید ها بسان ماه در بین ستارههاست. (59)
- روز پوشیدن جامههای شایسته و افکندن لباسهای سیاه. (60)
- روز داد و ستد با خداست. (61)
- روز آزمایش بندگان. (62)
- روز ناخرسند گشتن شیطان است. (63)
- روز فرشتگان والا. (64)
- روز بازپرسی بزرگ. (65)
- روز پیمان گرفته شده. (66)
- روز خبر بزرگ. (67)
- روز گسترش دانش. (68)
- روز ارائهی سخنهای روشن دربارهی ویژگان. (69)
- روز زدودن اندوهها و غصّهها. (70)
- روز دست یافتن به رحمت خداوند است. (71)
- روزی است که حجتها آشکار گشت. (72)
- روز هود است. (73)
- روزی است که دعا در آن مستجاب میگردد. (74)
- روزی است که خداوند، تلاش شیعه را در آن سپاسگزاری کرده است. (75)
- روز یوشع. (76)
احادیث غدیری
رسول خدا صلیاللهعلیهوآله فرمود: روز غدیر خم برترین عیدهای امت من است و آن روزی است که خداوند بزرگ دستور داد; آن روز برادرم علی بن ابی طالب را به عنوان پرچمدار (و فرمانده) امتم منصوب کنم، تا بعد از من مردم توسط او هدایت شوند، و آن روزی است که خداوند در آن روز دین را تکمیل و نعمت را بر امت من تمام کرد و اسلام را به عنوان دین برای آنان پسندید. 77
امام رضا علیهالسلام فرمود: پدرم به نقل از پدرش (امام صادق علیهالسلام ) نقل کرد که فرمود: روز غدیر در آسمان مشهورتر از زمین است. 78
امام صادق علیهالسلام فرمود: به خدا قسم اگر مردم فضیلت واقعی «روز غدیر» را میشناختند، فرشتگان روزی ده بار با آنان مصافحه میکردند و بخشش های خدابه کسی که آن روز را شناخته، قابل شمارش نیست.79
امام کاظم علیهالسلام فرمود: ولایت علی علیهالسلام در کتاب های همه پیامبران ثبت شده است و هیچ پیامبری مبعوث نشد، مگر با میثاق نبوت محمد صلیاللهعلیهوآله و امامت علی علیهالسلام. 80
رسول خدا صلیاللهعلیهوآله فرمود: ولایت علی بن ابیطالب علیهالسلام ولایت خداست، دوست داشتن او عبادت خداست، پیروی کردن او واجب الهی است و دوستان او دوستان خدا و دشمنان او دشمنان خدایند، جنگ با او، جنگ با خدا و صلح با او، صلح با خدای متعال است. 81
امام باقر علیهالسلام از پدر بزرگوارش امام صادق علیهالسلام نقل کرد که فرمود: شیطان دشمن خدا چهار بار ناله کرد: روزی که مورد لعن خدا واقع شد و روزی که به زمین هبوط کرد و روزی که پیامبر اکرم صلیاللهعلیهوآله مبعوث شد و روز عید غدیر. 82
امام صادق علیهالسلام فرمود: ای حفص! شگفتا از آنچه علی بن ابی طالب علیهالسلام با آن مواجه شد! او با ده هزار شاهد و گواه (در روز غدیر) نتوانست حق خود را بگیرد، در حالی که شخص با دو شاهد حق خود را میگیرد. 83
امام صادق علیهالسلام فرمود: عید غدیر، روز عبادت و نماز و سپاس و ستایش خداست و روز سرور و شادی است به خاطر ولایت ما خاندان که خدابر شما منت گذارد و من دوست دارم که شما آن روز را روزه بگیرید. 84
از امام صادق علیهالسلام نقل شده که فرمودند: یک درهم به برادران با ایمان و معرفت، دادن در روز عید غدیر برابر هزار درهم است، بنابراین در این روز به برادرانت انفاق کن و هر مرد و زن مؤمن را شاد گردان. 85
امام صادق علیهالسلام فرمودند: ارزش عمل در آن روز (عید غدیر) برابر با هشتاد ماه است، و شایسته است آن روز ذکر خدا و درود بر پیامبر صلیاللهعلیهوآله زیاد شود، و مرد، بر خانواده خود توسعه دهد. 86
امام صادق علیهالسلام فرمودند: کسى که در روز عید غدیر هر ساعتى که خواست، دو رکعت نماز بخواند و بهتر اینست که نزدیک ظهر باشد که آن ساعتى است که امیرالمؤمنین علیهالسلام در آن ساعت در غدیر خم به امامت منصوب شد، (هر که چنین کند) همانند کسى است که در آن روز حضور پیدا کرده است… 87
پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) روز عید غدیر فرمودند: على(علیه السلام) تفسیر کتاب خدا، و دعوت کننده به سوى خداست، آگاه باشید که حلال و حرام بیش از آنست که من معرفى و به آنها امر و نهى کنم و بشمارم. پس دستور داشتم که از شما عهد و پیمان بگیرم که آنچه را در مورد على امیرمؤمنان، و پیشوایان بعد او از طرف خداوند بزرگ آوردم، بپذیرید. 88
رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلّم) فرمود: کسی که میخواهد زندگی و مرگش همانند من باشد و در بهشت جاودانهای که پروردگارم به من وعده کرده، ساکن شود، ولایت علی بن ابیطالب (علیهما السّلام) را انتخاب کند، زیرا او هرگز شما را از راه هدایت بیرون نبرده، به گمراهی نمیکشاند. 89
منابع:
(برگرفته از کتاب: آرمان غدیر از دیدگاه امیر المومنین سلام الله علیه – نوشته: سید محمد مجیدی نظامی و حسن عرفان – انتشارات مولود کعبه، صفحات 49 الی 60)
- جامع الاخبار: ۵۲، ح ۷
- (کافی: ۲، ص ۱۸)
- متن خطبه.
- متن خطبه.
- متن خطبه.
- اقبال:ص464.
- بحار:ج98،ص323،ح6.
- متن خطبه.
- اقبال:ص464.
- متن خطبه،و اقبال:ص464.
- اقبال سیّد بن طاوس:ص464.
- متن خطبه.
- متن خطبه.
- متن خطبه و در برخی از روایات، غدیر،”یَومُ اُمَناءِ الدِّینِ” خوانده شده است، نگاه کنید به اقبال:ص474.
- متن خطبه.
- اقبال:ص464.
- متن خطبه.
- اقبال:ص464.
- متن خطبه.
- اقبال:ص464.
- اقبال:ص464.
- اقبال:ص464.
- اقبال:ص464.
- اقبال:ص464.
- اقبال:ص464.
- اقبال:ص464.
- تهذیب:ج3 ص143 ح1.
- اقبال:ص464.
- متن خطبه.
- متن خطبه.
- متن خطبه.
- اقبال:ص464.
- متن خطبه.
- اقبال:ص464.
- اقبال:ص464.
- اقبال:ص464.
- اقبال:ص464.
- اقبال:ص464.
- متن خطبه.
- متن خطبه.
- اقبال:ص474.
- اقبال:ص464.
- اقبال:ص464.
- اقبال:ص464.
- اقبال:ص464.
- اقبال:ص464 و آمده است:”یَومُ قَبُولِ الاَعمالِ…وَیَومٌ تُقبَلُ اَعمالُ الشِّیعَهِ وَ مُحِبِّی آلِ مُحمَّدٍ صلی الله علیه و آله”.
- متن خطبه.
- اقبال:ص464.
- وسائل:ج7،باب14،ص326،ح10.
- اقبال:ص464.
- وسائل:ج7،ص327 ح4.
- اقبال:ص464.
- وسائل:ج7،ص325 ح7.
- وسائل:ج7،ص325 ح7.
- وسائل:ج10،ص302 ح1.
- متن خطبه.
- متن خطبه.
- اقبال:ص464.
- اقبال:ص464.
- اقبال:ص464.
- اقبال:ص464.
- متن خطبه.
- اقبال:ص464.
- متن خطبه.
- اقبال:ص464.
- تهذیب:ج3 ص143 ح1.
- متن خطبه.
- اقبال:ص464.
- متن خطبه.
- اقبال:ص464.
- اقبال:ص464.
- متن خطبه.
- متن خطبه.
- اقبال:ص464.
- اقبال:ص464.
- متن خطبه.
- امالی صدوق: ۱۲۵، ح ۸٫
- مصباح المتهجد۷۳۷
- مصباح المتهجد:738
- سفینهٔ البحار ۶۹۱:۲
- امالی صدوق: ۳۲
- قرب الاسناد: ۱۰
- بحارالانوار: ۱۴۰ و ۳۷
- وسائل الشیعه ۳۲۸:۷، ح ۱۳
- مصباح المتهجد: 737
- وسائل الشیعه ۷: ۳۲۵، ح ۶٫
- وسائل الشیعه ۵: ۲۲۵، ح ۲٫
- وسایل الشیعه: ۱۸، ۱۴۲، ح ۴۳٫
- الغدیر ۲۷۸:۱۰