انسان ها برای رساندن پیام خود به دیگران، نیاز به رسانه (ابزار رساندن) داشتند و این رسانه تا روزگاران زیادی،
رسانه ها
انسان ها برای رساندن پیام خود به دیگران، نیاز به رسانه (ابزار رساندن) داشتند و این رسانه تا روزگاران زیادی، فقط زبان بود که با یکدیگر صحبت کنند و منظورشان را برسانند. کم کم رسانه های دیگری چون قلم و نوشتن، نقاشی و تصویرگری، نمایش و بازیگری و بعدها رادیو و تلویزیون های محلی و ملی و خصوصی و دولتی و ماهواره ای، رسانههایی شدند که انسان با پیشرفت تکنولوژی رسانه ای، برای رساندن پیام به آنها دست یافت.
اما غیر از امور عادی و اخبار، چه مفاهیمی باید انتقال می یافت؟ طبیعتاً صاحبان رسانه بر اساس باورها و اهداف خود، که نوعاً مادی بود، مالکان پیام ها بودند و با توجه به قدرتی که رسانه در مدیریت افکار پیدا کرد، سرمایه داران نوعا بی دین یا دین ستیز، امپراطوری های رسانه ای تشکیل دادند و از این طریق به پراکندن امواج بی دینی به طور مستقیم یا غیرمستقیم پرداختند که همچنان ادامه دارد. به لحاظ گستردگی مخاطبان این رسانه ها و تاثیرات مهم آنها، سوال این است که برای مقابله با آثار تخریبی رسانه ها در موضوع دین داری، چه باید کرد؟
هادی گفت: در تایید سخنان محمد می گویم: یکی از راه های دین زدایی یا مقابله با باورهای دینی، تولید شبکه و پخش اشکال، به وسیله رسانه های گوناگون از جمله شبکههای ماهوارهای و فضای مجازی است. دشمنان دین به این نتیجه رسیدند که بهترین راه برای سوزاندن باورها، که مزاحم سلطه آنان بر منابع کشورهای اسلامی است، تضعیف ایمان مسلمان است از راه تشکیک در باورها و پخش شبهه در همه مسائل مربوط به دین در موضوعات بنیادی چون توحید و وحی و نبوت و امامت و معاد، تا نظامات اجتماعی و اخلاقی و تربیتی که همه را مورد هجوم قرار دادند.
امروز جهان غرب از طریق رسانه ها، سکولاریسم را به شیوه های خاصی تبلیغ میکند و از این طریق نسل حاضر را که سر و کار با این رسانه ها دارند، تحت تاثیر قرار می دهد. از آنجا که عقاید اسلامی، سدّی در برابر سیطره غربِ لاییک بود که نمی گذاشت آنان همه خواسته های خود را در این سرزمین ها پیاده کنند، لذا با تمهیدات خاص، جامعه را مورد هجوم افکار خود با رنگ نواندیشی دینی و کمکم وداع با اندیشه دینی قرار دادند، تا از طریق ادغام فرهنگ ها در فرهنگ غربی و نابود کردن تمام باورهای دینی و ذوب آن در یک فرهنگ سکولار، که به سیطره فرهنگی غرب می انجامد، راه را برای تسلط غرب بر منابع ثروت شرق مسلمان هموار می سازند.
گفتم: در برابر این قدرت رسانه و اهداف امپراطوران رسانه ای، دین داران هم کم و بیش کارهایی کردند و رسانه هایی اگرچه نه به قدرت رسانه های غربیان، فراهم آوردند و مشغول فعالیت هایی هستند؛ اما هرگز توان جلوگیری کامل از سم پراکنی های آن رسانه های معاند را ندارند که با زرق و برق های هنری و چشم نواز و تاثیرگذار بر طبقات مختلف به ویژه جوانان، به خاموشی چراغ دین کمر بسته اند.
راه مقابله اصلی با این امواج رسانه ای، مصون سازی جوانان با تقویت بنیه اعتقادی و فکری آنان از طریق آموزش های هدف دار و پر محتوا از سنین کودکی تا بزرگسالی در فرایندهای منظم آموزشی و تربیتی است. پاسخ دهی به شبهات مختلف آنها، طرح اثباتی دین برای زندگی معنوی و مبارزه فرهنگی با افکار و اندیشه های مخالفان از طریق مبانی عقلی و فطری برگرفته از آموزه های قرآن و میراث حدیثی امامان است، چه از طریق کلاسهای اموزشی و چه رسانه های محدودی که در اختیار دارند.
محمد گفت: من این آفت یا چالش یا خطر را برای دین داری از چالشهای دیگر مهم تر می دانم. زیرا با پیشرفت های تکنولوژی رسانهای که گیرنده هایش به راحتی در دسترس همگان است، هر روز مردم از طریق این رسانه ها به ویژه شبکه های ماهواره ای بمباران میشوند و مستقیم و غیرمستقیم، شبهاتی نسبت به دین به آنها القا و تزریق می شود و امثال ما باید با کار مضاعف، جوانان را در برابر این تاثیر گذاری ها مصون نماییم و البته توجه داشته باشیم که توان ما محدود است و در این زمینه باید از صاحب دین حضرت بقیه الله (ارواحنا فداه) استمداد بطلبیم و بخواهیم هم توفیق خدمتگزاری در این عرصه را به ما بدهد و هم تلاش هایی را که انجام میدهیم، موثر کرده و نتیجهبخش گرداند؛ قطعاً او هر کس را که خالصانه در این راه قدم بردارد، یاری خواهد نمود.
فضای مجازی
پیشرفت فناوری های جدید آی تی و آی سی تی، توسعه فضای مجازی، رشد شبکه های اجتماعی، انواع سایت ها و فضاهای ارتباطی، این امکان را به اقشار مختلف با دیدگاه های متفاوت داد تا افکار خود را در این بستر ارائه دهند و با افکار مخالف خود به ستیز بپردازند. تقریبا همه مذاهب بزرگ و کوچک، قدیم و جدید، مشهور و ناشناخته، فرقه ها و گروه های فکری متفاوت و متناقض در این فضای سایبری حضور دارند و فضای کوچک یا گسترده ای را در دنیای مجازی اشغال کردهاند.
در این میان آموزه های دینی به شدت از سوی مخالفان دین، لاییک ها و دین ستیزها مورد حمله قرار گرفته و شبهاتی را که تا به حال نمی توانستند به این گستردگی نشر دهند، توانسته اند با استفاده از این مجال به نشر و پخش آن بپردازند؛ تا در اعتقادات و باورهای دینداران رخنه کنند و بر جمع خود بیفزایند. این حجم تهاجم فرهنگی به دین درگذشته سابقه نداشته و دغدغه های بسیاری را برای خانواده ها و گروه های دین مدار که خود و فرزندانشان در این فضا حضور مییابند، ایجاد کرده است.
با طرح این موضوع از دوستان خواستم دیدگاه خود را بیان کنند. محمد گفت: همه جوانانی که با آنها سروکار دارم، ساعت های زیادی را در این فضاهای مجازی پرسه میزنند و انواع آن افکار را می خوانند و متاسفانه مکاتب فلسفی الحادی و برخی ایدئولوژیهای دین ستیز یا دین گریز، ذهن و اندیشه آنها را در معرض تهدید و آسیب قرار میدهند. خیلی که خودمانی باشند، انبوه این اشکالات و شبهات در مورد دین را نزد ما می آورند و پاسخ می خواهند و البته این نوع خوب آن است. زیرا بسیاری از افراد آن شبهات را میبینند اما از پرسیدن و تحقیق طفره میروند و تنبلی می کنند و در نتیجه آن شبهات در آنان موثر افتاده و آرام و بیصدا دین را رها میکنند و چون به کارشناس هم مراجعه نمی کنند تا بدانند که آن شبهات تازگی ندارد و همه آنها جواب دارد و اگر جواب ها را بشنوند قانع می شوند و از این آفت رها میشوند، لذا آسیب بیشتری می بینند.
خلاصه اینکه این هجوم فرهنگی در فضای مجازی با طراحی محتوایی دشمن برای ایجاد شائبه و شک و تردید در جوانان و نوجوانان از چالش های بسیار جدی و خطرناک فعلی است.
هادی گفت: من راه مقابله با این چالش را این میدانم که دین هم باید حضور جدی در این فضاها داشته باشد. به ویژه دین ما که صاحب شریعت است و برای تمام زندگی بشر حرف و برنامه دارد. تا زمانی که این کار صورت نگیرد و ما به عنوان یک مسلمان کوتاهی کنیم و در دو جهت مقابله و تبیین، فضا را تسخیر نکنیم، مسئولیم و دو دستی میدان را به مخالفان تقدیم کردهایم. این یک تکلیف برای ماست که با دست پر در سایت ها و شبکه ها و انواع فضاهای گفتگوی مجازی حضور پیدا کنیم و از یک سو به شبهات پاسخ دهیم و از سوی دیگر به تبیین دیدگاه های خود بپردازیم.
دوستان من که نوعاً جوان هستند، از سالها قبل این تهدید را به فرصت تبدیل کرده و با سایت و وبلاگ و اتاق های گفتگو و فعالیت های تعاملی در این فضا حضور دارند که هم دوستان خود را با تبیین درست دین در برابر این هجوم ها واکسینه کرده اند و هم در مقابله با آن سایتها و شبکههای دین ستیز حاضر شده و سستی براهین آنها را اثبات نموده، به طوری که مخاطبان خود را از دست داده اند.
گفتم: آفرین راه همین است. مرحوم کاشف الغطاء، آن عالم مرزبان و زمان شناس، سالها قبل گفت: هدایت از همانجا نشر می یابد که گمراهی نشر یافته است. یعنی باید از همان ابزارهایی که گمراهان برای مقابله با دین به کار گرفتهاند، علیه خودشان بهره گرفت. اگر آنها فضای مجازی را برای تاخت و تاز علیه دین انتخاب کردند، ما هم باید در همان فضا حاضر شویم و با آنها مقابله کنیم. باید مرزبانان دین و آیین، آماده نبرد با دین ستیزان، در همه جبهه ها باشند.
اگر با یک کلیپ هنری شبهه را مطرح کردند، ما هم با ساخت کلیپی زیبا و هنری، حمله آنها را خنثی و مطالب آنها را پاسخ و دیدگاه خود را تبیین می کنیم. اگر با سخنرانی، فیلم، نمایش، داستان، رمان، طنز، شعر و مقاله پیش آمدند، ما هم با همین ابزارها به مقابله برخیزیم. باید دائماً خود را به روز کنیم و مهارت های خود را بالا ببریم و به اصطلاح مرزبان عصری باشیم. یاوران دین خدا و حجت برگزیده زمان، باید داناترین و کارآمدترین باشند، تا میدان را از دست دشمن گرفته و خود میداندار نشر فضائل و معارف در جهان معاصر گردند.
برگرفته از کتاب دین داری معاصر