- ولادت امیرالمومنین علیه السلام
- بازدید: 13
چهل و چهار پند جاویدان
- ولادت امیرالمومنین علیه السلام
- بازدید: 13
پندهای حضرت علی, جنگ صفین, حضرت علی،ستم بر ناتوان بدترین ستم هاست...
44 پند جاویدان
یا علی(ع)” نام کوچک توشرح هزار نام بزرگ خداست
زیرا هزار نام خدا زیباست”
از اعماق اقیانوس کلام مولایمان علی(علیه السلام) در قالب نامه ای به فرزند عزیزشان امام حسن مجتبی (علیه السلام) 44 پند جاویدان را همچون گوهری گرانبها صید نمودیم، براستی باید خود را به هر کدام از آنها زینت بخشیم. که این امر مسیر نمی آید مگر بایاری خدای تبارک تعالی و ائمه ی معصومین (علیه السلام)
پندهای جاودان را از کتاب “بال های پرواز” به قلم یعقوب علی برجی اقتباس نمودیم.
این نامه- مولایمان به فرزندش- را بسیاری از دانشمندان مسلمان شیعه و سنی پیش از سیدرضی نقل کرده اند و نوشته اند که آن حضرت پس از بازگشت از “صفین” در محلی به نام “حاضرین” این نامه را خطاب به فرزند بزرگوارش امام حسن مجتبی(علیه السلام) که در این سفر همراهش بود، نوشته است.
از جمله: حسن بن عبدا… بن سعید عسکری (الزواحر و الواعظ تأسیس الشیعه، ص404)
نویسنده بر طبق تأیید این اساتید کتاب بالهای پرواز را جمع آوری کرده است:
ابن عبد ربه (ف: 328.ق.) (عقدالفریه، ج3، ص 155،156)
شیخ صدوق (ف:380ق) در من لا یحضره الفقیه: ج4 ص 275)
ابن شعبه حرانی (ف:380ق) در تحف العقول ص83-65)
فایده سکوت: جبران آنچه به سبب خاموش ماندت به دست نیاورده ای، آسان تر است از بدست آوردن آنچه به گفتن از دست داده ای.
اعتدال در انفاق: نگه داری آنچه در دست داری برای من دوست داشتنی تر است از طلب آنچه در دست دیگری است.
نومیدی از مردم: تلخی نومیدی از آنچه در دست مردم است بهتر است از دست طلب پیش مردمان دراز کردن.
ثروت همراه با پاکدامنی: ثروت کم همراه با پاکدامنی بهتر است از توانگری آلوده به گناه
آدمی بهتر از هر کس دیگر نگهبان راز خویش است: سینه ات برای نگه داری رازت وسیع تر است از هر سینه
تلاش برای زیان خود: بسا کسانی که به زیان خود تلاش می کنند. طبق آیه 103- 105 کهف
مذمت پر گویی: پر گویی همواره یاوه سراست از پر حرفی بر حذر باش که آن موجب لغزش فراوان و ملامت است.
سفارش به اندیشیدن: آن کس که بیندیشد، چشم بصیرتش بینا شود.
همنشینی با نیکان: با نیکان بیامیز (هم نشین شو) تا از آنان شمرده شوی و از بدان بپرهیز تا در شمار آنان نیایی.
بدترین خوردنی ها، چیزی است که حرام باشد: طبق آیه 10 سوره نساء
نکوهش ستم بر ناتوان: ستم بر ناتوان بدترین ستم هاست.
مدارای بی جا: جایی که مدارا حماقت باشد، سخت گیری و تندی، مهربانی است.
تأمل در گفته ها: بسا کسی که در او امید نصیحتی نیکو کند و کسی که از او نصیحت خواهند و خیانت کند.
پرهیز از اعتماد به آرزوها: زنهار از اعتماد کردن به آرزوها، که آرزو سرمایه کم خردان است.
بهرهمندی از تجربه ها: عقل به یاد سپردن و حفظ تجربه هاست.
تجربه ارزشمند: بهترین تجربه تو، تجربه ای است که تو را اندرزی باشد.
استفاده از فرصت: فرصت را غنیمت شمار، پیش از آنکه فرصت ها از دست برود و مایه ی اندهت گردد.
تسلیم قضا و قدر: نه هر مطلبی به مقصد رسد و نه هر غایتی باز گردد.
توشه ی آخرت: از تبهکاری است، از دست نهادن توشۀ آخرت و تباه کردن قیامت
سرانجام کار: هر کاری سرانجامی دارد- میزان درستی و نادرستی عمل، سرانجام آن است.
قضا و قدر: آنچه تو را مقدر شده، خواهد آمد. امام رضا(علیه السلام): قضا محکم و حتمی کردن و اقامه ی شیء است. ( اصول کافی 1/158)
خطر سقوط: بازرگان در معرض خطر است.
برکت مال حلال: بسا اندک که از بسیار بارورتر بود.
یاور و دوست بی فایده: در یاور فرومایه و دوستِ متهم فایدتی نیست.
ارزیابی کارها: برای سود بیشتر خطر را به جان مخر.
مدارا با زمان: تا روزگار با تو بسازد با او بساز.
پرهیز از لجبازی: مبادا نهان خود را به دست مرکب سرکش لجبازی بسپاری.
پیوند با دوست: اگر دوستت پیوند از تو گسست، تو پیوند نما و چون از تو رخ برتافت با لطف مهربانی به او نزدیک شو.
بخشش به بخیل: چون دوستت بخل ورزید تو دست بخشش بگشای.
مهربانی با دوستان: چون دوستت درشتی کرد، تو نرمیکن.
مدارا با دوست: چون دوستت درشتی کرد، تو نرمی کن
عفو دوستان: چون دوستت مرتکب خطایی شد، عذرش را بپذیر- ولی مباد که این ها نه به جای خود کنی یا نسبت به غیر اهلش انجام دهی. : “عفو انسان فرومایه و پست به همان اندازه موجب فساد است که در عفو انسان بزگوار موجب اصلاح است” نهج البلاغه/ نامه 53
دشمن دوست: با دشمن دوستت دوست مشو که این نوعی دشمنی با دوستت خواهد بود.
اندرزگویی از سر اخلاص: وقتی که دوستت را اندرز می دهی چه نیک و چه ناهنجار سخن از سر اخلاص گوی.
شیرینی فرو خوردن خشم: خشمت را فرو خور که من به شیرینی آن شربتی ندیده ام و پایانی گواراتر از آن ندیدم. “امام صادق(علیه السلام) می فرمایند: هیچ جرعه ای نزد خداوند دوست داشتنی تر از جرعه خشمی که بنده او بنوشد، نیست” المحجه البیضاء ج 5، ص 309
نیکی به دشمن: با دشمن خود نیکی کن که آن شیرین ترین پیروزی است.
راه بازگشت: اگر خواستی با دوستی قطع رابطه کنی، جایی برای آشتی بگذار که اگر روزی خواستی برگردی، راه بازگشت داشته باشی.
تصدیق گمان نیک: اگر خواستی درباره تو گمان نیک برد، تو نیز با کارهای نیک خود گمانش را تصدیق کن.
رعیت حق دوستی: دوستی زیاد و صمیمیت نباید موجب ضایع شده حق دوست شود، زیرا کسی که حق او راضایع کنی، دیگر دوست تو نخواهد بود.
مدارا با خویشان: سعی کن کسانت بدترین افراد نسبت به تو نباشد.
دوستی نا پایدار: کسی که به تو علاقه ندارد و از تو روی گردان است دل به او مبند.
پیوند با آن که قطع رابطه کرده: نباید برادرت در قطع رابطه و بدی کردن، از تو در برقراری است آن و احسان نیرومندتر باشد.
تلاش ستمگر به زیان خود: ستم آن کسی که بر تو ستم روا می دارد در چشمت بزرگ نیاید، زیرا به زیان خود و سود تو می کوشد.
پاداش نیکی: پاداش کسی که تو راشادمان میسازد، بدی کردن به او نیست “آیا پاداش نیکو کاری جز نیکی کردن است” (سوره رحمن آیه60)