علی علیه السلام، در خطبه «قاصعه» میفرماید: «شما (یاران پیامبر) ...
علی علیه السلام، در خطبه «قاصعه» میفرماید: «شما (یاران پیامبر) از خویشاوندی نزدیک من (علی) با رسول خدا و موقعیت خاصی که با آن حضرت داشتم آگاهید و میدانید موقعی که من خردسال بودم، پیامبر مرا در آغوش میگرفت و به سینه خود میفشرد و مرا در بستر خود میخوابانید، به طوری که من بدن او را لمس میکردم، بوی خوش آن را میشنیدم و او غذا در دهان من میگذارد. من (علی) همچون بچه ای که به دنبال مادرش میرود، همه جا همراه او میرفتم، هر روز یکی از فضائل اخلاقی خود را به من (علی) تعلیم میکرد و دستور میداد که از آن پیروی کنم.» (1)
علی (علیه السلام) در غار حرأ
حضرت محمد صلی الله علیه و آله و سلم پیش از آنکه به رسالت مبعوث شود، سالی یک ماه در غار حرأ به عبادت میپرداخت. قرائن نشان میدهد که حضرت محمد صلی الله علیه و آله و سلم با عنایت شدیدی که نسبت به علی علیه السلام داشت او را در آن یک ماه همراه خود به حرأ میبرد. (2)
وقتی که فرشته وحی برای نخستین بار در همان غار بر حضرت محمد صلی الله علیه و آله و سلم نازل شد و او را به مقام رسالت مفتخر ساخت، علی علیه السلام در کنار آن حضرت بود و آن روز از همان ماهی بود که حضرت محمد صلی الله علیه و آله و سلم برای عبادت به کوه حرأ میرفت.
علی (علیه السلام) در خطبه «قاصعه» در این باره میفرماید: «پیامبر هر سال در کوه حرأ به عبادت می پرداخت و جز من کسی او را نمی دید.
هنگامی که وحی بر آن حضرت نازل شد، صدای ناله شیطان را شنیدم، به رسول خدا عرض کردم: این ناله چیست؟
فرمود: این ناله شیطان است و علت ناله اش این است که او از اینکه در روی زمین اطاعت شود، ناامید گشته است. آنچه را من میشنوم تو نیز میشنوی و آنچه را میبینم تو نیز میبینی جز اینکه تو پیامبر نیستی، بلکه وزیر (من) و بر خیر و نیکی هستی.»
(ولقد کان یجاور فی کل سنه بحرأ فاراه و لایراه غیری… و لقد سمعت رنه الشیطان حین نزل الوحی علیه فقلت یا رسول الله ماهذه الرنه؟ فقال: هذا الشیطان قدایس من عبادته، انک تسمع ما اسمع وتری ما اری الا انک لست بنبی ولکنک لوزیر وانک لعلی خیر. (3)
پاکی روح علی علیه السلام و تربیت های پیگیر پیامبر سبب شد که او در همان دوران کودکی با قلب حساس، دیده نافذ و گوش شنوا، چیزهایی را ببیند و اصواتی را بشنود که برای مردم عادی دیدن و شنیدن آنها ممکن نیست.
ابن ابی الحدید معتزلی در شرح نهج البلاغه مینویسد: در کتب صحاح روایت شده است که وقتی جبرئیل برای نخستین بار بر پیامبر نازل گردید و او را به مقام رسالت مفتخر ساخت، علی علیه السلام در کنار پیامبر اسلام بود.» (4)
از امام صادق علیه السلام نقل شده است که فرمود: «علی علیه السلام پیش از رسالت پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله و سلم همراه آن حضرت نور نبوت را میدید و صدای فرشته را می شنید.
پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله و سلم به او میفرمود: اگر من خاتم پیامبران نبودم، تو شایستگی مقام نبوت را داشتی ولی تو وصی و وارث من، سرور اوصیأ و پیشوای پرهیزگاران هستی.» (5)
منابع
- نهج البلاغه، خطبه 192
- ابن هشام، السیره النبویه، تحقیق: مصطفی السقا، ابراهیم الابیاری، وعبدالحفیظ شلبی، قاهره، مکتبه مصطفی البابی الحلبی افست مکتبه الصدر تهران (1355ه’.ق، ج 1، ص 252)
- نهج البلاغه، صبحی صالح، خطبه 192
- ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، تحقیق: محمد ابوالفضل ابراهیم، الطبعه الاولی قاهره، داراحیا الکتب العربیه، 1378 ه’.ق، ج 13، ص 208
- ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، تحقیق: محمد ابوالفضل ابراهیم، الطبعه الاولی قاهره، داراحیا الکتب العربیه، 1378 ه’.ق، ج 13، ص 210