نوجوان که بودیم یکی از سرگرمی هایی که داشتیم این بود که تصویری مبهم و پیچیده را به ما می دادند و
می گفتند در آن مثلاً عکس ده حیوان یا گل را پیدا کن، ما با نگاه اول فقط پنج تا را پیدا میکردیم و میگفتیم بیشتر نیست. می گفتند این بار بیشتر دقت کن ما با نگاه دوباره و دقیق تر موفق می شدیم هر ده مورد را پیدا کنیم .بعدها در زندگی خود هم همین موضوع را بارها تجربه کردیم که در تحلیل اول در یک موضوع اجتماعی یا شغلی یا عقیدتی به خاطر شتابزدگی با در نظر نگرفتن همه پارامترها به نتیجه ای می رسیدیم که می گفتند خطاست. وقتی در نگاه دوباره دقت بیشتری میگردیم و همه عوامل را از نظر می گذراندیم به نتیجه دیگری می رسیدیم که با واقعیت منطبق بود. یقیناً بسیاری از قضاوتهای نادرست ما انسان ها مربوط به همین نگاه های ناقص و فاقد دقت است....
سخن استاد که به اینجا رسید گفت: در قرآن به همین آفت که به تحلیل های نادرست می انجامد اشاره نموده و فرموده: دوباره نگاه کن : فارجع البصر بعد می فرماید اگر باز هم نکته را در نیافتی مجدداً نظر کن : ثم ارجع البصر كرتين أن وقت متوجه خواهی شد که قبلاً اشتباه میکردی و خوب دقت نکرده بودی و باید تحلیل های قبلی خود را پس بگیری و نتیجه مبتنی بر نگاه دقیق تر را بپذیری، آیات مذکور چنین است: «بزرگوار و متعالی است خداوندی که فرمانروایی به دست اوست و او بر هر چیزی توان است؛ آن که مرگ و زندگی را بیافرید، تا بیازمایدتان که کدام یک از شما به عمل نیکوتر است و اوست پیروزمند و آمرزنده خدایی که هفت آسمان را طبقه طبقه بیافرید. در آفرینش خدای رحمان هیچ خلل و بی نظمی نمی بینی پس بار دیگر نظر کن آیا در آسمان شکافی می بینی؟ بار دیگر نیز چشم باز کن و بنگر نگاه تو خسته و درمانده به نزد تو باز خواهد گشت ...
حکایت تحلیلهای خداناباوران امروزی نیز همین شتابزدگی در دیدن و عدم دقت است یعنی درست مثل همان بازی ها که همه واقعیتهای تصویر را در نگاه شتابزده تشخیص نمی دادیم!
یا مانند ستاره شناسی که با دوربین ضعیفی قصد رصد ستارگان را دارد و همه ستارگان را نمی بیند در حالی که وقتی با دوربین های دقیق تر و لنزهای قوی تر دوباره بنگرد همه واقعیت را خواهد دید. خلقت آسمانها و ستارگان و حرکات ماه و خورشید و سیارات به حدی دقیق است که میتوان با محاسبه وقت دقیق خوف یا کسوف را در سالها بعد محاسبه نمود. اگر این نظم شگفت انگیز در خلقت آسمانها و زمین نمی بود هرگز به چنین کاری قادر نبودند به این افراد که شتابزده، خلقت را می بینند باید گفت: دوباره و چندباره نگاه کنید که اگر چنین کنید، هرگز در خلقت خداوندی، نقصی نخواهید یافت....
در ادبیات ما هم به این آفت به تعبیرهای مختلف اشاره شده است: آنچه جوان در آینه بیند پیر در خشت خام بیند.
کنایه از این که جوان به چشمش اعتماد میکند و پیر با تجربه به عقل و اندیشه و تجربیاتش، لذا اگر به جای آینه خشت خام هم در مقابلش باشد او واقعیت را در پناه تفکر به دست می آورد. یا این که تو مو میبینی و من پیچش مو تو ابرو من اشارت های ابرو .... تأمل و تفکر در آیات الاهی دیدن و چند باره دیدن و تدبر در امر آفرینش بصیرتی به انسان خواهد داد که در برابر عظمت خلقت و قدرت بیکران خالق سر تعظیم و تحسین فرود خواهد آورد و ناخودآگاه به زبان فطرت به تسبیح و تنزیه خداوند زبان خواهد گشود و این که عظمت خلقتش در توصیف او نخواهد گنجید نتوان وصف تو گفتن که تو در وصف نگنجی...
