امام جواد علیه السلام در روز سوم میلادش؛ لب به سخن گشود...
«اشهد ان لا اله الاّ اللّه و انّ محمّداً رسول اللّه»
و در روز سوم بعد از میلادش فرمود:
«الحمد للّه و صلّى اللّه على محمّد و على الائمّه الرّاشدین»
و نیز افزود: در روز سوم تولّدش، چشمانش را گشود و به سوى آسمان چشم دوخت و سپس به سمت راست و چپ نگاه کرد. آنگاه فرمود:
«أشهد ان لا اله الاّ اللّه، و أشهد انّ محمّداً رسول اللّه»
از دیدن حالت هاى وى تعجب کردم و هنوز در عالم شگفتى فرو رفته بودم که پدرش امام رضا علیه السلام آمد. به آن حضرت گفتم:
«از چیزهایى که از این کودک شنیدم، به شگفت آمدهام!»
پرسید: «چه چیز شنیدهاى؟»
آنچه دیده و شنیده بودم، برایش تعریف کردم. حضرت فرمود:
«یا حکیمه! ماترون من عجائبه اکثر؛ اى حکیمه! شگفتىهایى که بعد از این، از او خواهید دید؛ بیشتر از آنچه تاکنون دیدهاید، خواهد بود.»1
در طاعت کردگار
امام جواد علیه السلام عابدترین فرد زمانش بود. محبّت و علاقهاش نسبت به باری تعالى وصف نشدنى و خوف، خشوع و اخلاصش در طاعت و عبادت خداوند ستودنى است. براى ترسیم جلوههاى عبادى آن حضرت، به چند نمونه بسنده مى کنیم:
الف) نماز امام جواد علیه السلام:
علاوه بر عبادات و نوافل معمول، نافله مخصوصى داشت. نافله آن حضرت دو رکعت بود؛ در هر رکعت، سوره فاتحه را قرائت مى نمود و آنگاه هفتاد مرتبه سوره اخلاص را تکرار مىکرد.2
هر گاه وارد ماه جدید مىشد، در روز اوّل ماه، دو رکعت نماز به جاى مى آورد؛ در رکعت اوّل، بعد از سوره حمد، به تعداد روزهاى ماه (30 مرتبه) سوره توحید را مى خواند. در رکعت دوم بعد از حمد، سوره “انّا انزلناه” را مثل رکعت اوّل تلاوت مىکرد.3
ب) روزه:
روزههاى مستحبّى آن حضرت نیز زیاد بود. پانزدهم و بیست و هفتم ماه رجب روزه مىگرفت. اهل خانه و غلامانش نیز او را در روزه گرفتن همراهى مىکردند.4
علم امام جواد علیه السلام
روزی امام جواد علیه السلام کنار ساحل رود دجله ایستاده بود که شخصی به او گفت:
«شیعیان تو ادعا میکنند که تو وزن آبهای دجله را میدانی»
امام جواد علیه السلام فرمود:
«آیا خداوند متعال قدرت دارد این دانش را به پشهای بدهد؟»
شخص پاسخ داد:
«بله؛ چنین قدرتی دارد»
امام جواد علیه السلام فرمود:
«مقام من نزد خداوند از پشه و بیشتر مخلوقات دیگرش بیشتر است.»5
امام جواد علیه السلام از نگاه دیگران
شخصیت والای علمی اخلاقی امام جواد علیه السلام در نگاه خلفاء، دانشمندان، نویسندگان و تاریخ نگاران غیر شیعه؛ سندی گویا بر جایگاه رفیع این امام همام در بین مسلمانان است که به عنوان نمونه به چند مورد آن اشاره میشود:
مأمون عباسی
خلیفه مقتدر عباسی در پاسخ به اعتراض بزرگان بنی عباس در خصوص به تزویج در آوردن دخترش “امالفضل” به امام جواد علیه السلام، این امام همام را اعجوبه عصر خواند و گفت:
«قد اخترته لتبریزه علی کافه اهل الفضل فی العلم والفضل مع صغر سنه والاعجوبه فیه بذالک»
من بدان جهت وی را به دامادی خود برگزیدم که با کمی سن در علم و فضیلت بر همه اهل زمان برتری دارد و اعجوبهای است در علم و دانش.6
اسقف بزرگ مسیحی
اسقف مسیحی پس از آگاهی یافتن از علم و دانش امام جواد علیه السلام در مسائل پزشکی گفت: «به نظر میرسد این شخص (امام جواد علیه السلام) پیامبری از نسل پیامبران است.»7
ابن تیمیه
ابن تیمیه میگوید: «محمد فرزند علی ملقب به جواد از بزرگان و اعیان بنی هاشم است که در سخاوت و بزرگواری شهرت تام دارد.»8
منابع:
- مستدرک عوالم العلوم، ج 23، ص 151.
- اعلام الهدایه، ج 11، ص 39.
- بحارالانوار ج50 ص 75.
- بحار الانوار ج50ص100.
- همان، به نقل از مستدرک عوالم العلوم، ج 23، ص 220.
- همان، به نقل از مستدرک عوالم العلوم، ج 23، ص 222.
- مناقب ابن شهرآشوب ج4 ص 389.
- منهاج السند ص 127.